Π.Μ.Σ. "Ευρωπαϊκή Ασφάλεια, Άμυνα & Ευρωπαϊκή Ενοποίηση"

                                                       

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ

Ο δρόμος για την Κοινή  Πολιτική ´Αμυνας και Ασφάλειας

 Διδάσκουσα: Μαριλένα Κοππά με συμμετοχή του αν. Καθηγητή Δ. Καιρίδη

Τηλ. 697447797

mkoppa@otenet.gr

Παρασκευή 6-9μμ

ΙΔΙΣ

Περιγραφή του μαθήματος

Από τα τέλη της δεκαετίας 1990, η Ευρωπαική ´Ενωση εμφανίζεται ως ένας ολοένα και πιο αυτόνομος δρων στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας.  Σε ένα διεθνές περιβάλλον υπό διαρκή μεταβολή, η ιδιαιτερότητα της είναι ότι επικεντρώνει τη δράση της σε αποστολές εκτός συνόρων που δεν έχουν να κάνουν με παραδοσιακή στρατιωτική δράση αλλά με διαχείριση κρίσεων, πρόληψη συγκρούσεων και οικοδόμηση έθνους.

  Το μάθημα εξετάζει την πορεία οικοδόμησης της Κοινής Πολιτικής Αμυνας και Ασφάλειας της ΕΕ, από τις απαρχές της ¨Ενωσης ως τις μέρες μας. Θα παρακολουθήσουμε τα δειλά βήματα για τη δημιουργία μιας ευρωπαικής αμυντικής ταυτότητας και ταυτότητας ασφαλείας, παρά τις αντιδράσεις οριςμένων κρατών μελών που δυσανασχετούν  μπροστά στην παραχώρηση μέρους της κυριαρχίας τους.

 Στο πλαίσιο του μαθήματος, θα εξετάσουμε την πορεία γέννηση; της ευρωπαικής άμυνας και ασφάλειας, από  τις απαρχές αλλά και μέσα από   τις προβλέψεις των συνθηκών έως την πρόσφατη τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Θα παρακολουθήσουμε τις αλλαγές που υιοθετούνται  και θα συζητήσουμε για τις καινοτομίες και τους νέους θεσμούς που εισάγει.

Θα μιλήσουμε για τη σχέση της ΚΠΑΑ με το ΝΑΤΟ και τις συχνά δύσκολες σχέσεις ανάμεσα σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, μια συζήτηση που αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον μετά τη στροφή των ΗΠΑ προς τον Ειρηνικό.

Ειδική μνεία θα γίνει στις αποστολές της ΚΠΑΑ και στις υποδομές και στρατιωτικές δυνατότητες της Ενωσης καθλως και στην τεχνολογική και βιομηχανική βάση.

Θα επιχειρήσουμε να διατυπώσουμε κάποιες προβλέψεις για το μέλλον της ΚΠΑΑ αλλά και τα μεγάλα εμπόδια που έχει να αντιμετωπίσει.

Υποχρεώσεις

Πέρα από τη συστηματική παρακολούθηση του μαθήματος οι μεταπτυχιακοί φοιτητές καλούνται να εκπονήσουν μια εργασία έκτασης 7.000 λεξεων, σε θέμα που θα έχει συνφωνηθεί από κοινού με τη διδάσκουσα.

Η εργασία αποτελεί το 50% του τελικού βαθμού ( το άλλο 50% προκύπτει από εξετάσεις)    και μπορεί να παρουσιαστεί προφορικά στην τάξη.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

-Αρβανιτόπουλος, Ηφαιστος, Ευρωατλαντικές Σχέσεις, εκδ. ποιότητα, Αθήνα, 2003

- Κουσκουβέλης Ηλ., Διπλωματία και Στρατηγική της ΕΕ, Παπαζήση, Αθήνα, 1995

- Ντόκος, Τσάκωνας, Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας, Παπαζήση, Αθήνα, 2005

- Παρίσης Ιωάννης, Η Ευρώπη της ´Αμυνας, Εκφραση Πολιτισμού, Αθήνα, 2010

- Χρυσοχόου Δ. κ.α., Ευρωπαική Πολιτεία. Η τέχνη της συνδιάθεσης, Σαββάλας, Αθήνα, 2009

- Telo Mario, Η ευρωπαική θεώρηση των Διεθνών Σχέσεων, Παπαζήση, Αθήνα, 2000

- Biscop Sven, The European Security Strategy: a global agenda for positive power, Aldershat, Ashgate, 2005

Biscop Sven, "permanent Structured Cooperation and the future of ESDP", Egmont Paper, 20, Royal Institute for International Relations, Brussels

Carlsnaes W et al., (eds), Contemporary European Foreign Policy, Sage Publishers, London, 2005

Coelmont Jo, De Langlois Maurice, "Recalibrating CSDP-NATO relations: the real pivot", IRSEM, Security Policy Brief, no 47, june 2013

Dannreuther Roland (ed), European Union Foreign and Security Policy. Towards a neighborhood strategy, Routledge, London and New York, 2005

De France Olivier, Witney Nick, "Europe ´s strategic cacophony ", European Council on Foreign Relations, Policy Brief April 2013

- Howorth Jolyon,Security and Defence Policy in the EU, 2nd ed., Palgrave McMillan, NY, 2014

 Linnekampf H., Molling C., "A doable Agenda for the European Council 2013", SWP Comments, no 28, August 2011

Maury Jean Pierre, La construction europeenne, La securite et la defense, PUF, Paris, 1996

- Missiroli Antonio, Enabling the Future. European Military Capabilities 2013-25: challenges and avenues, EUISS Report no 16, Paris, 2013

Molling Christian, 'Pooling and Sharing in the Eu and NATO', SWp Comments, no 18, june 2012.

O'Donnell Clara Marina, "Britain and France should not give up on EU defense cooperation", Centre For European Reform, Policy Brief

Torna Ben, Christiansen Thomas (eds), Rethinking Eu foreign policy, Manchester University Press, Manchester and New York, 2004

- Whitney Nick, "Where does CSDP fit in EU Foreign Policy?", Notre Europe, Policy Paper 64, 13.2.2013

Από το Διαδίκτυο:

Ο ιστόποτοπος του Ευρωπαικού Συμβουλίου http://www.consilium.europa.eu θα σας οδηγήσει σε θέματα ΚΠΑΑ αλλά και σε συγκεκριμένες αποστολές.

Πολυ σημαντικός και ο ιστότοπος του European Institute for Security Studies http://www.iss.europa.eu

ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

(14.11.14) Μ.Κοππά. "Η φύση της ΕΕ. Η θέση της στο σύστημα της ευρωπαικης ασφάλειας. Οι απαρχές της ΚΠΑΑ"

 (28.11.14) Μ.Κοππά. "Θεσμικό πλαισιο. Συνθήκη Λισαβωνας ως σήμερα"

(5.12.14) Μ.Κοππά. "Η σχέση της ΚΠΑΑ με το ΝΑΤΟ: Οι δύσκολες ισορροπίες"

4. (12.12.14) Δημήτρης Καιρίδης

Γιατί η Ευρώπη;

H Γέννηση της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης μέχρι τη Συνθήκη της Ρώμης

Urwin, D. (1991) The Community of Europe, A History of European Integration since 1945, London, UK: Longman, Ch. 1-8.

• Part 1
• Part 2
• Part 3
• Part 4

Young, J. (2002) Η Ευρώπη του Ψυχρού Πολέμου, 1945-1991, πολιτική ιστορία, Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη, Κεφ. 2.

Smith, M. (2004) Europe’s Foreign and Security Policy - The Institutionalization of Cooperation, Cambridge, UK: Cambridge University Press.

5. (19.12.14) Δημήτρης Καιρίδης

Η Γιουγκοσλαβική Τραγωδία:

Σε Αναζήτηση του Ρόλου της Ευρώπης

Bideleux, R. & Jeffries, I. (2006) The Balkans - Apost-communist history, New York, NY: Routledge, Ch. 1, 6, 10, 11.

Woodward, S. (1995) Balkan Tragedy-Chaos and Dissolution afterthe Cold War, Washington, D.C.: Brookings Institution Press, Introduction & Ch. 5.

Burg, S. & Shoup, P. (2000) The War in Bosnia-Herzegovia:Ethnic Conflict and International Intervention, New York, NY: M. E. Sharpe Inc., Ch. 1-3.

Gagnon, V.P. Jr. (1994) “Ethnic Nationalism and International Conflict-The Case of Serbia”, International Security, 19 (3): 130-166.

6. (9.1.15) Δημήτρης Καιρίδης

Ευρώπη, Αμερική, Ρωσία στη Νέα Εποχή:

Η Δυσπρόσιτη Χειραφέτηση της Ευρώπης

Judt, T. (2012) Η Ευρώπη μετά τον Πόλεμο, Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

• Κεφάλαιο 20
• Κεφάλαιο 21
• Κεφάλαιο 22

Todd, E. (2003) Μετά την Αυτοκρατορία, Αθήνα: Κριτική, Κεφ. 8.

Leonard, M. (2005) Why Europe will run the 21^st century, New York, NY: Public Affairs, Ch. 10.

Kissinger, H. & Summers, L. and others (2004) Renewing the Atlantic Partnership, Report of an Independent Task Force, New York, NY: Council on Foreign Relations, 1-30. 

The Economist Special Report on American Foreign Policy, November 2013.

The Economist various articles.

7. (16.1.15) Μ.Κοππά "Ευρωπαική Στρατηγική Ασφάλειας"

8. (23.1.15) Μ.Κοππά "Αποστολές ΚΠΑΑ"

9. (30.1.15) Μ.Κοππά "Το νέο περιβαλλον ασφαλείας. Η πορεία προς την Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου 2013"

10. (6.2.15) Μ.Κοππά "Τα αποτελέσματα του Ευρωπαικού Συμβουλίου και τα επόμενα βήματα.  Θαλάσσια ασφάλεια, ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, ασφάλεια διαστήματος"